Heupdysplasie (HD) is een afwijking van het heupgewricht waarbij de heupkom te ondiep en de kop van het dijbeen misvormd kunnen zijn. Hierdoor ontstaat speling in het heupgewricht, waardoor zeer pijnlijke botwoekeringen kunnen ontstaan. De pijn en botwoekering kunnen hierdoor ontstaan. Heupdysplasie komt regelmatig voor bij honden, echter veel minder vaak bij katten.
Heupdysplasie (HD) is, zoals de naam aangeeft een afwijking van één of beide heupgewrichten. Zie hierboven een röntgenfoto van de twee heupgewrichten. De ontwikkeling van de heupen bij deze jonge, opgroeiende hond/ kat verloopt meestal niet normaal. Hierdoor ontstaan misvormde gewrichten.
Heupdysplasie (HD) wordt meestal veroorzaakt door een combinatie van erfelijke aanleg en externe factoren. Heupdysplasie is een erfelijk bepaalde afwijking. Door externe invloeden zoals groeisnelheid, lichaamsgewicht, beweging, spierontwikkeling, voedingssupplementen, en voeding kan heupdysplasie positief maar ook negatief worden beinvloed. Een hond/ kat die geen aanleg heeft, kan een misvormde heup krijgen door externe factoren. Daarentegen kan een huisdier die wel aanleg heeft, positief door externe factoren worden beinvloed, waardoor minder misvorming zal ontstaan. Door de verschillen tijdens het opgroeien kunnen huisdieren met dezelfde erfelijke aanleg uiteindelijk toch verschillende heupen ontwikkelen. Heupdysplasie komt vooral voor bij honden van grote en middelgrote rassen, maar soms ook bij honden van kleinere rassen of andere huisdieren. Heupdysplasie komt voor bij rashonden, maar ook bij kruisingen. In de vrije natuur komt ook regelmatig heupdysplasie voor bij dieren.
Bij een goed gevormd heupgewricht bestaat deze uit een kop die draait in een kom. De gladde, bolronde kop van het dijbeen draait in een diepe kom van het bekken. De kop wordt op zijn plaats gehouden door een stevig gewrichtskapsel en omringende spieren. Honden/ katten die voldoende beweging tijdens het opgroeien hebben gehad, zullen minder last hebben van heupdysplasie, omdat de spieren en kapsels sterker zijn. Hierdoor blijft de kop beter in de kom zitten.Doordat de kop kan draaien in de kom kan uw huisdier zich voortbewegen. Bij het draaien moet de kop wel goed aansluiten in de kom. Deze stevige aansluiting van de kop in de kom is niet alleen noodzakelijk voor een goede functie van het gewricht, maar is ook noodzakelijk voor een normale ontwikkeling van het gewricht van jonge, nog groeiende honden.
Honden, katten en overige huisdieren met heupdysplasie kunnen hiervan ernstige hinder ondervinden. Dit ontstaat meestal rond de leeftijd van zo'n 8 maanden. Het wordt meestal steeds enstiger. Door de botwoekringen kan het zeer pijnlijk zijn.
De symptomen zijn:
Misvormingen van de heupgewrichten kunnen, eenmaal aanwezig, niet meer ongedaan worden gemaakt. Een behandeling zal dan ook vooral gericht zijn tegen verdere botwoekering, ondersteuning spieren, pezen en pijn.