ACHTERGROND VLOOIEN BIJ HONDEN EN KATTEN

Ongedierte en de bestrijding ervan.

Dieren kunnen door tal van oorzaken ziek worden. Naast oorzaken als genetische aanleg en voedingsfouten zorgen parasieten voor veel problemen. Bij parasitisme fungeert een van beide als gastheer terwijl de ander als ongewenste gast optreedt. De parasiet krijgt zijn voedsel via zijn gastheer. Parasieten, bestaan als duidelijk zichtbare beestjes en als nauwelijks waarneembare virussen. Vooral de vlo zorgt voor veel overlast en ergernis. Deze bloedzuigende en jeuk veroorzakende parasiet komt veel voor op honden, katten en knaagdieren en fungeert onder meer als tussen gastheer voor het overbrengen van lintwormen. Voldoende reden de parasieten goed te bestrijden.

De vlo

Vlooien zijn nog steeds de meest voorkomende huidparasieten bij honden, katten en knaagdieren. Vlooien zijn beweeglijke bruinzwarte insecten die op hun gastheer springen om bloed te zuigen.

In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, wonen vlooien niet op een huisdier maar in uw huis. Er zijn nog steeds mensen die denken dat vlooien alleen bij "minder schone huishoudens" voorkomen. Dat is niet waar: iedereen die honden en katten heeft kan met vlooien te maken krijgen. Uw huisdier loopt snel een vlo op. Wereldwijd zijn er ongeveer 1900 soorten vlooien. In Nederland hebben we voornamelijk te maken met twee soorten vlooien: de kattenvlo (Ctenocefalides felis) en de hondenvlo (Ctenocefalides canis). Uw huisdier is meestal besmet met de kattenvlo, ook honden hebben meestal last van kattenvlooien. De mensenvlo is uitgestorven en komt al lang niet meer voor. Vlooien hebben bloed nodig om eitjes te kunnen leggen. De vlo zuigt bloed op bij de hond of de kat en daarna kunnen, na ongeveer 36 uur, de eerste eitjes al gelegd worden. Doet een vrouwtjesvlo dit gedurende drie weken, dan is eenvoudig uit te rekenen hoeveel jonge vlooien er in no time in uw huis te vinden zijn. Afhankelijk van de temperatuur en de luchtvochtigheid komen de eitjes uit na 1 - 10 dagen. De larven die dan rondkruipen, voeden zich met organisch materiaal wat ze tegenkomen. Tijdens dat kruipen vervellen de larven waarna de larve verandert in een pop. Door trillingen komt de pop meestal na een paar dagen uit, maar als er geen beweging is dan kan het wel anderhalf jaar duren voordat een pop uitkomt. Dit verklaart dat een vlooienplaag vaak optreed vlak na een vakantie. Soms is een temperatuurstijging, zoals het lekker doorverwarmen van de CV tegen de kerst, voldoende om, de feestdagen met veel vlooien door te brengen. Als men de cyclus van de vlo kent, is het ook duidelijk waar de zwakke punten van de vlo zitten en hoe het meest effectief de bestrijding van vlooien kan plaats vinden. Het beste is om de larve en volwassen vlo aan te pakken. Het meest effectief is de aanpak van de bestrijding van vlooien in twee delen. Ten eerste dient de vlo zelf bestreden te worden, ten tweede dient de omgeving te worden behandeld. Ook is het belangrijk om te ontwormen, de vlo is namelijk de overbrenger van de lintworm.

De levenscyclus van de vlo

Om de vlo afdoende te bestrijden, is het essentieel om iets van de biologie van de vlo af te weten. Bij de ontwikkeling van de vlo zijn vier stadia te onderscheiden: ei, larve, pop en volwassen vlo.

Het ei-stadium

Vlooieneitjes zijn wit en ovaal. eitjes-kat Ze zijn net met het blote oog te zien. De eitjes worden op het huisdier gelegd. Ze plakken een paar uur aan de haren en vallen hierna van het huisdier in de leefomgeving. De meeste eitjes bevinden zich dus niet op het huisdier, maar in zijn leefomgeving.

Er zijn twee factoren van invloed op de groei van de eitjes:

- de temperatuur
- de vochtigheid

De meest ideale omstandigheden voor de vlooieneitjes is een temperatuur van 20-25° C en een vochtigheidsgraad van 70%. In deze omstandigheden kunnen de eitjes binnen 48 uur ontwikkelen tot larven. Onder minder gunstige omstandigheden duurt dit tot 12 dagen.

Het larve-stadium

De vlooienlarve (ongeveer 0,5 cm lang) lijkt op een vliegenmade, met harige uitsteeksels. De larve kan zich met deze uitsteeksels uitstekend vasthouden. Omdat de vlooienlarve lichtschuw is, verstopt ze zich op donkere plaatsen (bijvoorbeeld in naden en kieren en in de vloerbedekking). larve De larve voedt zich met organisch verteerbaar materiaal. Het dieet bestaat voor het grootste deel uit de ontlasting van de volwassen vlooien. Voor een goede ontwikkeling van de larve, is vooral het opgedroogde bloed in de ontlasting van de volwassen vlo, essentieel. Larven zijn gevoeliger voor temperatuur en vochtigheid dan de eitjes. Als de vochtigheidsgraad lager dan 50% is, gaan de larven dood. In droge warme zomers zijn er veel minder vlooien dan in regenachtige warme zomers. Het larve stadium duurt normaal 7 tot 15 dagen, maar in een minder gunstig omgevingsklimaat kan de ontwikkeling wel maanden duren. In het larve stadium vervelt de larve 3 keer. Bij de laatste vervelling, hult de larve zich in een cocon. Zo begint het popstadium.

Het popstadium

De cocon beschermt de pop tegen invloeden van buitenaf en vormt een barrière tegen insecticiden. In de cocon ontwikkelt de pop zich, onder gunstige omstandigheden, in 5-7 dagen tot volwassen vlo. In minder gunstige omstandigheden kan de pop een jaar overleven. Het uitkomen van de pop wordt gestimuleerd door de lichaamswarmte van een gastheer en trillingen, die ontstaan als de gastheer langs loopt. Als de gastheer niet aanwezig is, komt de pop niet uit.

De volwassen vlo

De volwassen vlo is afgeplat. De poten zijn perfect ontwikkeld om te springen. 24 tot 48 uur nadat de pop uit de cocon is gekomen, voedt de vlo zich al met het bloed van de gastheer. Volwassen vlooien brengen bijna hun gehele leven op de gastheer door. Ze voeden zich meerdere keren per dag met bloed. Pas nadat een vrouwtje bloed heeft gezogen, kan ze eitjes leggen. Een vrouwtje is 10 tot 14 dagen vruchtbaar. De vlo legt 10 tot 20 eitjes per dag.